Το διαδίκτυο ήταν μια επανάσταση στη σύγχρονη ιστορία της ανθρωπότητας. Μέσα σε λίγες δεκαετίες η επικοινωνία άλλαξε δραματικά. Το ίδιο μήνυμα που έναν αιώνα πριν έκανε μήνα – ή και μήνες – για να παραδοθεί πλέον είναι ζήτημα δευτερολέπτων. Η μαζική χρήση φορητών συσκευών με δυνατότητα χρήσης ίντερνετ και η πληθώρα επιλογών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν δώσει μια άλλη διάσταση στον χρόνο διασποράς μιας είδησης, ένα φαινόμενο που έχει λάβει την προσοχή που του αναλογεί και από τους πολιτικούς.
Η εποχή του καφενείου και του δρόμου για τον πολιτικό έχει ξεπεραστεί από τις ίδιες τις καταστάσεις. Πλέον ο πολιτικός έχει την δυνατότητα να απολαμβάνει ακροατήριο εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων (και εν δυνάμει ψηφοφόρων) χωρίς να βγει από το γραφείο του. Αν αξιολογήσουμε ως τρίτοι παρατηρητές αυτή τη νέα δυνατότητα για προπαγάνδα και προσωπική (ή κομματική) προβολή θα βρούμε σίγουρα τόσο θετικά όσο και αρνητικά.
Είναι θετικό το γεγονός ότι η επιπλέον προβολή των πολιτικών σημαίνει και μεγαλύτερη προβολή των ιδεών και απόψεών τους. Τα γραπτά κείμενα, σε αντίθεση με τον προφορικό λόγο, μένουν. Το διαδίκτυο έχει μια «μαγική» ικανότητα να μετατρέπει τον προφορικό λόγο σε γραπτό σε κλάσματα δευτερολέπτου. Άρα ο επίδοξος ερευνητής της συνέπειας των λόγων του εκάστοτε πολιτικού έχει τη δυνατότητα να ανατρέξει σε παλαιότερους λόγους του πολιτικού. Αυτό θα μπορούσε να λειτουργήσει ευεργετικά για την πολιτεία αν οι πολιτικοί λειτουργούσαν ορθολογικά και δεν βαυκαλίζονταν σε ένα αδιάκοπο παιχνίδι λασπολογίας, λαϊκισμού και ψευδών ειδήσεων. Τα πολιτικά επιχειρήματα έχουν περάσει σε δεύτερη μοίρα, έναντι των λόγων που απλά θα προκαλέσουν περαιτέρω προσοχή. Συνεπώς από ένα φαινόμενο που είχε τις προϋποθέσεις να οδηγήσει σε μια αναπτέρωση της πολιτικής πραγματικότητας καταλήξαμε να γινόμαστε δέκτες – εμείς οι πολίτες – περισσότερων και μεγαλύτερων ψεμάτων. Ο λαϊκισμός στο ζενίθ του.
<<Οδηγούμαστε με μαθηματική ακρίβεια σε εποχές που τις εκλογές θα τις κερδίζει ο υποψήφιος με τα πιο εύγλωττα και ετοιμόλογα «τρολς». Ίσως βέβαια να μην οδηγούμαστε σε αυτή την εποχή αλλά να βρισκόμαστε ήδη σε αυτήν.>>
Το διαδίκτυο χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον στις τελευταίες εκλογικές μάχες ανά την υφήλιο αλλά και στα κινήματα της Αραβικής Άνοιξης. Τα μεγαλύτερα κόμματα ανά την επικράτεια, τουλάχιστον αυτά που διεκδικούν με αξιώσεις την εξουσία, δημιουργούν ολόκληρους «στρατούς» στα επιτελεία τους για να κερδίσουν στη σκακιέρα του ίντερνετ. Αυτοί οι στρατοί από «τρολς» – όπως είναι η διαδικτυακή τους ορολογία – έχουν ως μόνο στόχο την διασπορά ψευδών ειδήσεων και το στήσιμο διαδικτυακών λογομαχιών με όποιον κατηγορεί ή μάχεται τα συμφέροντα του εργοδότη τους. Ο αναγνώστης αυτών των λογομαχιών βλέποντας το πλήθος χρηστών που αλληλεπιδρούν αδυνατεί να αξιολογήσει την είδηση ορθά – ή τουλάχιστον με βάση τις δικές του αξίες – και ανάγει τα όποια «τρολς» σε αξιόπιστες πηγές πληροφόρησής του.
Οδηγούμαστε με μαθηματική ακρίβεια σε εποχές που τις εκλογές θα τις κερδίζει ο υποψήφιος με τα πιο εύγλωττα και ετοιμόλογα «τρολς». Ίσως βέβαια να μην οδηγούμαστε σε αυτή την εποχή αλλά ήδη να βρισκόμαστε σε αυτήν. Σε καιρούς που ενώ ο καθένας θα έχει δυνητικά τη δύναμη να βρει την αλήθεια, εντούτοις θα επιλέγει την άγνοια και το ψέμα είτε από ανικανότητα είτε από έλλειψη ενδιαφέροντος.
Παραδείγματα τέτοιων πολιτικών υπάρχουν πολλά. Τόσο εγχώρια όσο και από το εξωτερικό. Παρ’ όλα αυτά εμείς καθοδηγούμενοι από την φυσική ροπή του ανθρώπου στην οκνηρία επιλέγουμε πολιτικούς που δεν θα θέλαμε να έχουμε ούτε ως διαχειριστές της πολυκατοικίας μας.
Του Δημήτρη Αμπατζίδη (DimitrisArtGal)
Metron Ariston 