Metron Ariston

Βιβλία τα οποία μπήκαν στο στόχαστρο και απαγορεύτηκαν από τις εκάστοτε κυβερνήσεις ή ακόμη και από σχολεία για το αμφιλεγόμενο περιεχόμενό τους. Άλλα σόκαραν, άλλα ήταν αντικαθεστωτικά και άλλα προκλητικά, από κλασική λογοτεχνία μέχρι και βιβλία που εκδόθηκαν πριν από μερικά χρόνια.

Οι περιπέτειες της Αλίκης στη χώρα των θαυμάτων (1865)

 

Το αγαπημένο παραμύθι του Lewis Carroll απαγορεύτηκε στις αρχές του 20ου αιώνα σε ορισμένα σχολεία των ΗΠΑ επειδή θεωρήθηκε πως μέσω των προτύπων που προβάλλονται προωθείται η χρήση ουσιών. Επίσης, «Η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων» απαγορεύτηκε και στην Κίνα λόγω του ανθρωπομορφισμού των ζώων. Υποστηρίχθηκε μάλιστα πως δεν δύναται να θεωρούνται τα ζώα ισάξια με τους ανθρώπους καθώς κάτι τέτοιο καταφέρνει μόνο να μας προσβάλει (!). -Τόνισα το γεγονός ότι μιλάμε απλά για ένα παραμύθι;-

Η φάρμα των ζώων (1945)

Εκ πρώτης όψεως «Η Φάρμα των ζώων» φαίνεται ως μια σάτιρα απέναντι στα ολοκληρωτικά καθεστώτα. Αν όμως κοιτάξει κάποιος βαθύτερα και εξετάσει εξονυχιστικά την αλληγορία του George Orwell θα αντιληφθεί πως πρόκειται για μια καυστική κριτική του σοβιετικού καθεστώτος. Έχετε ήδη μαντέψει ποιος το απαγόρευσε; Μα φυσικά η Σοβιετική Ένωση και οι υπόλοιπες κομμουνιστικές χώρες. Επίσης απαγορευμένο ήταν και το βιβλίο του Orwell 1984 για τους ίδιους λόγους, ωστόσο το κατέκριναν και χώρες όπως ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο.

Δόκτωρ Ζιβάγκο (1957)

Το εύρος της λογοκρισίας και της απαγόρευσης που δέχθηκε το αριστούργημα του Boris Pasternak καλύπτεται με δύο μόνο λέξεις: Σοβιετική Ένωση. Όταν ο Pasternak ολοκλήρωσε το βιβλίο του, το 1956, και το υπέβαλε για δημοσίευση, απορρίφθηκε λόγω του αντι-σοβιετικού του χαρακτήρα. Ο Pasternak δεν πτοήθηκε και κατάφερε τελικά το 1957 να δημοσιεύσει το βιβλίο του, το οποίο άρχισε να κυκλοφορεί παράνομα στη Σοβιετική Ένωση. Οφείλω να προσθέσω πως το 1958 ο Pasternak βραβεύτηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας, το οποίο φυσικά η κυβέρνηση ύστερα από απειλές τον «παρότρυνε» να μην παραλάβει.

Ας αναφέρω το γεγονός ότι ο Boris Pasternak δεν ήταν ο μόνος Ρώσος συγγραφέας που δέχτηκε λογοκρισία, καθώς υπήρξαν και άλλοι όπως ο Aleksandr Solzhenitsyn, ο οποίος μάλιστα εξορίστηκε.

Η τριλογία των αγώνων πείνας (2008-2010)

Ένα σύγχρονο βιβλίο, αυτό της Suzanne Collins, δεν γλίτωσε από την λογοκρισία σε ορισμένα σχολεία στις ΗΠΑ, λόγω του βίαιου περιεχομένου του. Το ίδιο συνέβη  και στην Ταϊλάνδη, στην περίπτωση όμως αυτή το βιβλίο απαγορεύτηκε και λόγω του επαναστατικού χαρακτήρα του, καθώς θεωρήθηκε ότι ενθαρρύνει την αντίσταση και υποκινεί την επανάσταση. Μάλιστα, υπό απαγόρευση τέθηκε και ο χαρακτηριστικός χαιρετισμός των τριών δαχτύλων.

 

50 αποχρώσεις του γκρι (2011)

Χρειάζεται να μπω σε λεπτομέρειες; Η Μαλαισία απαγόρευσε το προκλητικό αυτό βιβλίο της E.L. James και ο λόγος είναι οφθαλμοφανής. Οι «50 αποχρώσεις του γκρι» προωθούν σαδιστικά πρότυπα. Μπορεί να τους κατηγορήσει κανείς;

 

Το ημερολόγιο της Άννα Φρανκ (1947)

Το «Ημερολόγιο της Άννα Φρανκ» είναι, αν όχι το πιο γνωστό, τότε σίγουρα από τα πιο γνωστά απτά ντοκουμέντα που γράφτηκαν κατά την περίοδο του δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Δεν είναι γνωστό, ωστόσο, το γεγονός ότι πολλά σχολεία στις Ηνωμένες Πολιτείες κατέκριναν το περιεχόμενο του βιβλίου. Συγκεκριμένα, υπήρξαν δυο κατηγορίες ανθρώπων: στην πρώτη ανήκουν εκείνοι που χρησιμοποίησαν τον όρο «υπερβολικά καταθλιπτικό» , που αν δεν είναι γελοίος είναι τουλάχιστον απαράδεκτος για τον χαρακτηρισμό ενός βιβλίου που θίγει τα προβλήματα του πολέμου γραμμένο μάλιστα  το ίδιο σε περίοδο πολέμου(!). Στην δεύτερη κατηγορία κατατάσσεται η άλλη μερίδα ανθρώπων, κυρίως γονιών που τάχθηκαν εναντίων του και τόλμησαν να το χαρακτηρίσουν ως «πορνογράφημα». Ναι, υπήρξαν άνθρωποι που επισκίασαν το βαρύ θέμα του πολέμου και κατέκριναν τις περιγραφές της Άννα σχετικά με την ανατομία του γυναικείου σώματος. Τέλος, μερικοί γονείς παραπονέθηκαν για την ύπαρξη ομοφυλοφιλικών στοιχείων στο ημερολόγιο!

Σαφώς η λίστα με τα απαγορευμένα βιβλία είναι πολύ μεγαλύτερη, μερικά εκ των οποίων είναι περισσότερο γνωστά από άλλα, όπως για παράδειγμα η “Lolita” του Vladimir Nabokov, που σόκαρε με το τολμηρό θέμα του, ή η “Fanny Hill” του John Cleland ή ακόμη και «ο Φύλακας στη σίκαλη» του J.D Salinger που κατακρίθηκε εξαιτίας του υβριστικού λεξιλογίου του. Τα πιο γνωστά, ωστόσο, είναι η Βίβλος, το Κοράνι και αδιαμφισβήτητα «ο Αγών μου» του Αδόλφου Χίτλερ.

Εσείς ποια απαγορευμένα βιβλία έχετε διαβάσει;

Της Magdalen